IMBOLC

 

Het Imbolc feest is op 2 februari en is het feest van de bevruchting van de aarde in het nieuwe zonnejaar. De naam Imbolc komt voor het eerst voor in het vroegmiddeleeuwse Ierse verhaal Tochmarc Emire, de bekoring van Emer door de held Cu Chulainn, dat in de tiende of elfde eeuw werd geschreven. De hoofdfiguur Emer noemt Imbolc het begin van de lente, wanneer de eerste ooien gemolken worden. In de Sanas Chormaic, een vroeg-tiende-eeuwse woordenlijst, wordt de naam Imbolc verklaard als schapenmelk. Het laatste deel van het woord verwijst taalkundig ongetwijfeld naar melken, dat mogelijk gebaseerd is op een oudere Indo-Europese woordstam, die zuivering betekent. De rituele zuivering was wellicht de bedoeling van het Imbolc feest. Imbolc is immers de periode waarin afscheid wordt genomen van het oude jaar en de voorbereidselen getroffen worden voor het nieuwe jaar. Ook in het klassieke Rome was de Februarius mensis de maand van de rituele zuivering. Het Latijnse woord februa betekent overigens zuivering. In heel wat streken in Europa wordt er nog steeds grote schoonmaak gehouden in februari.

 

In Rome startte de zuiveringsmaand met de Lupercalia, priesters van Pan, renden dan naakt door de straten en sloegen iedereen die ze ontmoetten, maar vooral de vrouwen, met de roede. Het slaan met de roede zou de vruchtbaarheid  bevorderen. In onze streken was het slaan met de berkenroede een gebruik bij boerenknechten of bij ouders om respectievelijk de meiden en de kinderen vruchtbaarheid toe te wensen. Vruchtbaarheid was iets wat elke boer zich kon wensen bij de aanvang van het nieuwe zaaiseizoen. Om zich van die vruchtbaarheid te verzekeren vroeg hij de bescherming van de Godin.

Een beeld van de Godin werd op een ossenkar rond de akkers gereden om de gewassen weldadig te laten groeien. De  Romeinse geschiedschrijver Tacitus vermeldde in zijn Germania zo een ommegang met het beeld van de moedergodin Nerthus. Nerthus wordt gelijkgesteld met de godin Hertha of Aertha, waarvan ons woord aarde is afgeleid. Zij is dus de moedergodin bij uitstek. De christenen zouden later beelden van Maria rond de velden dragen.

 

 

  

NERTHUS 

 

 

Terwijl de Germanen Nerthus vereerden als moedergodin, richtten de Ierse Kelten zich tot Brigid. Zij staat nog steeds centraal in het Imbolc feest.

De Ierse Brigid (Bridget, Brid, Bride, Brig, Brigante of Brigandu) en in onze streken Brigitta of Brigida genoemd, was wellicht in oorsprong een vuurgodin, zoals de oorsprong van haar naam Breo saigit( vuurpijl) doet vermoeden. Zij is het typevoorbeeld van de drievoudige godinnen die overal ter wereld voorkomen. In de legende is zij de godin-muze van priesters en dichters, de godin van soldaten en smeden en de godin van vroedvrouwen en kruidenvrouwen. Zij bewaakte de drie vuren van inspiratie, smeedkunst en heling. Haar helende kwaliteiten komen tot uiting in de Brigttabronnen die over de Britse eilanden en delen van continentaal Europa verspreid liggen. Zieken die van het bronwater dronken, konden volgens de legenden op wonderbaarlijke wijze genezen. De Brigid verering kwam voornamelijk voor in Ierland en op een aantal Britse eilanden, meestal plaatsen die veel door Ieren werden bezocht.

 

   
 

Brigitta is wellicht het allerbeste voorbeeld van de overleving van een heidense godin in het christendom. Over haar heiligverklaring bestaan verschillende legenden. Een verhaal dat het goed deed bij het boerenvolk, vertelt dat ze de vroedvrouw van Maria was.

Zij was volgens geschriften de waardin van de herberg van Bethlehem.

Toen er grote voedselschaarste was, verbood de waard haar om de gasten eten of drinken te geven terwijl hij weg was. Brigitta negeerde het verbod van de waard en gaf brood en water aan twee hongerige reizigers, een man en een vrouw.

Nadat de reizigers weer verdwenen waren, merkte ze dat het brood en het water intact waren, hoewel de reizigers flink gegeten en gedronken hadden.

Toen ze hen achternaging, trof ze hen aan in een stal, waar ze de vrouw nog net kon bijstaan bij de bevalling. Het ging vanzelfsprekend om Jozef en Maria. Daarom wordt Brigitta in oude Schotse teksten banchuideachaidh Moire genoemd, de vroedvrouw van Maria,of Muime Chriosda, de voedster van Christus. De meer ‘officiële’kerkelijke versie luidde dat ze de dochter was van een Ierse Druïde, die de komst van het christendom voorspelde en zich daarna liet bekeren door Saint-Patrick. Brigitta werd een non en klom op tot de functie van abdis van het klooster van Kildare in Ierland.     

 

 

Klooster Kildare

 

In de Brigittatempel van Kildare werd een eeuwig vuur brandend gehouden door 19 maagdelijke priesteressen.

 

 

Brigitta Tempel 

 

Het getal 19 verwijst naar de cycli van zon en maan ten overstaan van de aarde. Elke 18,67 jaar bevinden beide zich opnieuw op dezelfde plaats in relatie met elkaar. Toen het christendom Ierland overspoelde werd de tempel van Kildare een klooster en de priesteressen werden onder zachte dwang aangemaand nonnen te worden. Het heilige vuur van Kildare werd nog tot de twaalfde eeuw door de nonnen verzorgd, tot het gebruik door de kerk verboden werd omwille van haar heidense karakter. In de jaren zestig besloot het Vaticaan dat er onvoldoende bewijzen waren voor haar heiligheid en zelfs voor de historische gronden van haar bestaan. Brigitta werd ontheiligd.

Ondanks dit leeft Brigitta nog steeds voort in de harten van veel christenen. In onze streken zijn er tot op vandaag verschillende Brgittakapellen die nog druk bezocht worden en waar de heidense gebruiken voortleven. In het Limburgse dorpje Noorbeek is er een Brigidabron, die bezocht wordt om oogkwalen en veeziekten te bestrijden.

                       

Bron Noorbeek

 

Merkwaardig aan de bron is de met een bol bekroonde stenen pijler, die verwijst naar de staf van Dionysos. De staf, die duidelijk een fallische symboliek had, was voorzien van een pijnappel. Diezelfde fallische staf wordt in sommige rituelen nog gebruikt. 

 

 

 

 

 

 

 Een oud Imbolc-gebruik  was het maken van Brigittapoppen.

 

 

                              

 

Deze stropoppen werden op de avond van Imbolc in huis gebracht.

In Schotland riep de vrouw die de pop binnenbracht: “Thigeadh Bride steach, is a beatha Bride”(laat Bride binnenkomen, Bride is welkom)

De vrouwen in de woning antwoordden: “Tha leaba Bride deiseal”( het bed van Bride is klaargemaakt). 

De pop werd in een bedje gelegd, samen met de staf van een berk, brem of wilg. De staf werd in de haard gelegd en de volgende ochtend controleerden de vrouwen of Brigitta haar sporen had nagelaten in de as, de zogenaamde lorg Bride, de voetsporen van Brigitta. Als dat het geval was, stond het gezin een voorspoedig jaar te wachten. Het maken van het bed van Brigitta, is nog steeds een vast onderdeel van Imbolc. Ook het maken van een Brigid kruis is iets wat je met Imbolc doet.

 

 

 

Het Imbolc-feest op 2 februari valt precies op dezelfde dag als het christelijke Maria-Lichtmis. Verschillende schrijvers beweerden tot voor kort dat het christelijke feest een aanpassing was van de oude heidense Imbolc-rituelen.

De Britse historicus Ronald Hutton toonde echter aan dat de twee feesten eigenlijk geen enkel verband met elkaar houden en enkel toevallig op dezelfde datum vallen.

 

Andere namen voor Imbolc zijn: Maria-Lichtmis, Lupercalia, Feest van Brigitta, Oimelc, Feest van de Maagd, Festival van de melk,Anagantois,St.Brigidday. Sommigen melden dat het woord Imbolc een afleiding is van het Keltische woord ‘bolc’of ‘bolg’, hetgeen ‘buik’betekent. Imbolc zou dan ‘in de buik’betekenen. Met de ‘buik’wordt Moeder Aarde bedoeld, uit wiens ‘buik’ofwel akker, alle leven weer naar boven zal komen.

Binnen in haar ontkiemen de zaden die zijn gezaaid, en gauw zullen groeien tot prachtige planten en bloemen.

 

              

  

HET VIEREN VAN IMBOLC

 

 

 

Het is traditioneel om met Imbolc als de zon ondergaat of na het ritueel alle lampen in het huis aan te doen. Al is het maar voor heel even.

Je kunt ook in elke kamer een kaars aansteken ter ere van de wedergeboorte van de zon.

 

 

KRUIDEN                                       rozemarijn, klaver, wilg, kaneel, engelwortel, basilicum, laurier,braam

 

 

ALTAARVERSIERINGEN             fakkels, gele en witte bloemen, waxinelichtjes

                                                                                

WIEROOK                                       mirre, sandelhout, laurier

 

EDELSTENEN                                turkoois, amathist, heldere kwarts, citrien, gele toermalijn, groene toermalijn, carneool rozekwarts, graniet, onyx, chysopraas

 

GODINNEN EN GODEN               Brigid, alle maagdelijke Godinnen en jonge Goden.

 

KAARSEN                                       wit, geel, roze

 

 

ETEN EN DRINKEN                    zaden, papaverzaad, brood, cake, kruidenthee, kamille, rode klaver, rozemarijn, braam, jasmijn,abrikoos thee, krakelingen,melk, rozijnen, pannenkoeken

 

 

MAGISCHE HANDELINGEN      labyrint lopen, veel kaarsen aansteken, Brigid pop maken, Brigid kruis maken, spelt zaaien, lampen in huis aansteken

 

 

 

RECEPTEN

 

IMBOLC WIEROOK:

 

 

 Meng gelijke delen:

Bijvoet

Munt

Basilicum

Tijm

Venkel

Lavendel

Rozemarijn

Hyssop

Valeriaan

  

 

IMBOLC OLIE:

 

Meng:

1 deel anijsolie

1 deel sinaasappelolie

1 deel cederhoutolie

 

Doe als basis een zoete amandelolie. 

 

 

SLEMP:

 

Slemp is een Oud-Hollandse drank die zeer goed bij dit feest past.

                                             

Melk is een symbool voor vruchtbaarheid en de kruiden die hierbij gebruikt worden hebben krachtgevende en beschermende eigenschappen.

En het is ook nog eens heel lekker. 

 

Ingrediënten:

 

11/2 liter melk

3 theelepels losse thee

stukje pijpkaneel

citroenschil

3 kruidnagels

een stukje foelie

3 draadjes saffraan

60 gram suiker

 

v   Zet de melk op en breng het tegen de kook aan.

v   Bind alle kruiden en de thee in een katoenen lapje en hang dit in de melk.’

v   Doe een passende deksel op de pan.

v   Laat alles zo een uur trekken.

v   Voeg tegen het einde de suiker toe.

v   Serveer de slemp lekker heet

 

Je kunt de slemp nog binden, door er een paar eierdooiers of maïzena doorheen te doen. Goed zeven voor je de slemp in de koppen doet want er komt gauw een vel op.

                                           

 

 

Je kunt ook elfenwijn drinken met Imbolc

 

ELFENWIJN

 

Hier is het recept:

 

Ingrediënten: 

11/2 kopje melk per glas

1 theelepel honing

 1/8 theelepel  vanille essence

kaneel 

 

v   Verwarm de melk, niet laten koken.

v   Voeg aan elk glas honing en vanille toe en besprenkel het met kaneel.

 

 

HOE MAAK JE EEN KELTISCH KRUIS

 

Neem een bosje strohalmen of graanhalmen van ongeveer gelijke lengte.

De eerste halm die je gaat gebruiken moet de helft van de lengte van de anderen zijn. Neem deze eerste halm in je hand en vouw een tweede halm in het midden eromheen.

De derde halm vouw je erbij naast het kruispunt van de eerste twee halmen, om de tweede halm heen.

 

 

Zorg ervoor dat de richting waarin deze

nieuwe halm wijst in de richting van de klok

Loopt.

De vierde halm vouw je op dezelfde manier

om de derde halm heen.

De vijfde halm gaat weer om de vierde heen

en zo ga je verder tot er in het midden

van het kruis een vierkant ontstaat.

Wanneer je tevreden bent over het kruis bind

je de uiteinden vast met een klein stukje                                     

 stro of raffia.

 

 

 

 

 

                        

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

IMBOLC RITUELEN

 

Wat kun je zoal doen aan rituelen met Imbolc:

 

v   Maak een Brigid kruis, als je het kruis aan het maken bent moet je je concentreren op wat je wilt gaan ‘zaaien’in de komende cyclus.het kruis zal je geluk brengen.Hang of leg het kruis op een plek die toepasselijk is voor je doelen en laat het daar liggen tot volgend jaar, wanneer je weer een nieuw kruis maakt.

v   Maak een Brigid pop

v   Loop een labyrint  

  

v   Je kunt met een berkentak jezelf of elkaar reinigen, door over je lichaam te strijken.

v   Maak een gedicht of tekst waarin je duidelijk naar voren laat komen wat je voor de volgende cyclus wilt gaan zaaien.

v   Versier de cirkel met witte en gele bloemen of berkentakken of wilgentakken

v   Maak anijszaadkoekjes

v   Maak elfenwijn of slemp

v   Maak pannenkoeken om na het ritueel te eten

v   Maak vuur

v   Doe voor het ritueel heel veel kaarsen of waxinelichtjes aan om de zon te verwelkomen

v   Je kunt ook tijdens je ritueel het labyrint lopen met fakkels

v   Draai muziek waar je vrolijk van wordt

v   Maak zelf muziek met trommels ed, om de zon te verwelkomen

v   Doe wat spelt( oerzaad) in een potje met aarde, als symbolische daad voor wat je gaat zaaien dit jaar.

 

 

Met deze ideetjes kom je al een heel eind denk ik.

Dus veel plezier met deze viering.

 

Ik wens je een mooi, krachtig en vrolijk Imbolc feest toe.

 

Liefs Tara